ZOEK

LESMATERIAAL

Zoek in alle lessen

Zoekwoorden

aandacht aarde aartsvaders abraham adoptie advent afscheid allah anders zijn angst apocriefe boeken ark van noach arm en rijk avondmaal ballingschap barmhartige samaritaan bartimeüs basisschool bedevaart beeldtaal belofte berg bergrede berouw bevrijdingsdag beweging bezit bibliodrama bidden bijbel bijgeloof bileam blijheid blindheid bloemen boeddha boeddhisme bonhoeffer bonifatius boom bron brood brood en wijn bruiloft te kana carnaval Chanoeka chinees nieuwjaar chinese godsdiensten christendom clara van assisi communicatie compassie conflicten cultuur dakloosheid daklozen daniël dankbaarheid dans david delen dementie deugden dienstbaarheid dieren dierendag discipelen discriminatie divali diversiteit dood doop dramatische expressie driekoningen droom duif heilige geest duivel duurzaamheid echtscheiding eenzaamheid eerlijkheid eeuwigheid egoïsme egypte elia elisabet emmaüsgangers emoties engelen eredienst ervaringsgericht onderwijs esau ester ethiek evangelisten expressie fabels familie families farizeeën feest feestdagen feestvieren Fitr-feest (Suikerfeest) franciscus van assisi gandhi gastvrijheid gebedshuizen geboorte geborgenheid gedichten geduld geheimen gelijkenissen gelijkwaardigheid geloof geloofsbeleving geloofsbelijdenissen geloofsgetuigen geloven geluk generaties genezing germaanse godsdienst getallen geweld geweldloosheid giften god goden godsbeelden godsdienst godservaring goed en kwaad goede herder goede week goliat grens groei grootouders hadj handen hart hebreeuws heilig heilige boeken heilige geest heilige plaatsen heiligen hel held hemel hemelvaart herdenken herder herders herinneringen hindoeïsme holi honger hongerdoeken hooglied hoop huis hulpverlening humanisme huwelijk identificatiefiguren identiteit van mensen indianen initiatie integratie isaäk islam jaartelling jaarwisseling jakob jaloezie jeremia jericho jeruzalem jesaja jezus job jodendom johannes de doper jom kippoer jona joodse feesten jozef jozua kaïn en abel kalender karakter kerk kerkgebouwen kerkmuziek kerstmis kerststal Keti Koti keuzen maken kinderen kindertheologiseren King, Martin Luther kleding klein zijn kleuren (rood, geel, blauw enz.) kleuters koning koningen koran kracht krishna kruis kunst laatste avondmaal laatste oordeel latijns-amerika leefwijzen lef leiderschap lente leren leven levend water levensbeschouwing levenskracht levensritme levensstijl levensvragen levensweg licht liefde lijdensverhaal loofhuttenfeest lucht luisteren luther maaltijd macht manna maria maria magdalena martinus van tours medemensen meditatie mens zijn mensbeelden menselijke verhoudingen mensen mensen; geaardheid mensenrechten micha michaël migratie milieu; zorg moed mohammed moskee mozes multiculturele samenleving muzikale expressie naastenliefde namen natuur natuurgodsdiensten nehemia nieuw begin nieuw leven nieuwjaar nieuws noach oerelementen offerfeest ogen onderwijs ontmoeting onze vader oogstfeest openbaring opstanding oudjaar overwinnen palmpasen palmzondag paradijs pasen pastoraat paulus pesach pesten petrus pinksteren poerim popmuziek priesters primair onderwijs profeet profeten psalmen racisme ramadan rechten van het kind rechtspraak regels (richtlijnen) reis religieuze uitingsvormen respect rijk gods rituelen roeping rolpatronen rosh hasjana rots rouw ruth ruzie saamhorigheid sabbat salomo samen zijn samenwerking samuël saul schenken (geven) schepping schepping; respect schepping; verhalen schilderkunst schooljaar schoonheid schuld sedekia seideravond simchat tora simson sint maarten sinterklaas sjawoeot slavernij soefisme soekot spelen spiritualiteit sprookjes stem sterren (hemellichamen) stille week stilte straatkinderen symbolen symboliek synagoge taal tabernakel talent (gave) tempel thuis tien geboden tijd toekomst tollenaars tora toren van babel tradities troost trouw tweede taal twijfel uittocht valentijnsdag vasten vasten onthouding veertigdagentijd veiligheid verandering verantwoordelijkheid verbond verbondenheid verdriet vergeving verhalen verhuizen verhuizingen verlangen verleiding verlieservaringen verloren zoon vertellen vertrouwen verwachting verwondering verzoening vieren vijandschap visioenen vluchtelingen voedsel voettochten vogels volkscultuur vooroordelen voorouders vragen stellen vrede vreemdeling vreemdelingschap vreugde vriendschap vrijheid vrouwen vuur waarden en normen waarneming wachten warmte water wederkomst wekenfeest wens wereld wereldgodsdiensten wereldoorlog (1939-1945) wereldreligies wereldvluchtelingendag wijngaard wijsheid wind witte donderdag woestijn wolken wonderen wonderverhalen wonen woonsituatie woorden zaad zacharias zacheüs zalving zang zegen zegeningen zelfbeeld ziekte zien zin van het leven zingeving zondag zondebok zonnelied zorgzaamheid

Lessen

Tag: rituelen

Dansende kaarsen op Kinderdag!

Elk jaar is het op 23 april groot feest in Turkije. Het is dan Çocuk Bayrami: Kinderdag! Een dag vol plezier. Wat zouden de leerlingen doen als er een Kinderdag in Nederland was?

Doelgroep: MB
Tags: kinderenrituelenfeestdagen

Een moment in de tijd

We nemen een moment de tijd om stil te staan bij momenten in de tijd. Als jouw leven een klok is, hoe laat is het dan nu? Een les over overgangsrituelen en over Bar/Bat Mitswa.

Doelgroep: BB
Tags: jodendomrituelentijd

Een betere versie van jezelf

Een mensenkind ontwikkelt zich tot een volwaardig mens. Maar kan het nog beter, kun je een ‘betere’ versie worden van jezelf? En zo ja, wat doe je er dan mee? De leerlingen gaan te rade bij verschillende godsdiensten die daar ieder zo hun eigen manieren voor hebben.

Doelgroep: BB
Tags: mens zijnrituelenwereldgodsdienstenveranderingduurzaamheid

Hoor Jisraël

Een les over de schriftelijke en mondelinge Tora, het Sjema-gebed en enkele joodse rituelen.

Doelgroep: MB BB
Tags: jodendomrituelentora

Afscheid en tussentijd [thema]

Aan het eind van het schooljaar nemen we afscheid van elkaar. Dat roept emoties op. Verlies om wat was. Twijfel of uitziend naar wat komt. Bij dit soort momenten passen verhalen en rites de passage. In deze lessenserie is aandacht voor speciale overgangen van groep 2 naar groep 3 en van de basis- naar de mid-delbare school. Ook Hemelvaart is een soort gelijk iets; een tussentijd tussen dat wat was en het nieuwe dat zal komen.

Doelgroep: OB MB BB
Tags: afscheidrituelenhemelvaartemoties

Op weg met verhalen [midden- en bovenbouw] - De eerste stap

Bij 'Op weg met verhalen' is er bewust voor gekozen om iedere les met een kort ritueel te beginnen. In dit artikel een uitgebreide toelichting en de beginrituelen voor midden- en bovenbouw.

Doelgroep: BB MB
Tags: primair onderwijskindertheologiserenrituelen

De sprong naar groep 3

Voor jonge kinderen kan de overgang van groep 2 naar groep 3 als een spannende stap voelen. Het roept verschillende gevoelens op. Met de leerlingen denk je na over verwachtingen en angst voor het onbekende. Een les met een ritueel waarbij de overgang naar een volgende groep een plaats krijgt. In de herhaling horen de leerlingen het verhaal overJezus die zijn leerlingen eropuit stuurt. Wat zijn hun angsten en verwachtingen?

Doelgroep: OB
Tags: afscheidschooljaarrituelenemotiesverwachting

Het water van de Ganges

Een les over de zuiverende kracht van het goddelijke water uit Ganges: over het schoonmaken van je binnenkant en het betreden van een mystieke tussentijd. Leerlingen denken na over dingen binnen in henzelf waarvan ze afscheid willen nemen, en worden uitgenodigd om dit mee te geven aan het water. In een volgende les kan vanuit het voor hindoes zuiverende water uit de Ganges, een verbinding naar reinigingsrituelen uit andere tradities gelegd worden.

Doelgroep: BB
Tags: hindoeïsmenieuw beginrituelenwaterafscheid

Op weg met verhalen [onderbouw] - De eerste stap

Bij 'Op weg met verhalen' is er bewust voor gekozen om iedere les met een lied en kort ritueel te beginnen. Deze herkenbaarheid zal kleuters vertrouwen geven.
In dit artikel een uitgebreide toelichting.

Doelgroep: OB
Tags: kleuterskindertheologiserenrituelen

De kunst van het versieren

Een kennismaking met rituelen rond een huwelijk in hindoeïstische traditie, met name het beschilderen van de handen van de bruid.

Doelgroep: MB BB
Tags: hindoeïsmehuwelijkkunstrituelen

Weg van huis… [thema]

Mensen vertrekken om opnieuw te beginnen. Mensen vertrekken omdat het thuis niet meer veilig is. Mensen vertrekken, gedreven om nieuwe dingen te ontdekken. In de verhalen van deze lessen ontdekken de leerlingen op welke manier je overal thuis kunnen zijn. De religieuze verhalen laten leerlingen ontdekken dat God voor veel mensen een thuisgevoel biedt.

Doelgroep: BB MB OB
Tags: thuisvluchtelingenemotiesrituelen

Archief

Zo zijn onze manieren

Themales waarin de leerlingen ontdekken dat gewoonten belangrijk zijn en verbindend. Ze zien ook dat er heel veel rituelen dicht bij huis zijn en worden zich bewust dat er onderscheid te maken is tussen een louter uiterlijke handeling en ritueel.

Doelgroep: MB BB
Tags: rituelen

Maria zalft Jezus

De leerlingen leren de symbolische betekenis van de zalving van Jezus door Maria. Ze leren nadenken over waar je alles voor over hebt en de betekenis van het woord eerbied.

Doelgroep: BB
Tags: mariarituelenzalving

De doop van Jezus

Een les over de doop van Jezus en hoe dit een vervolg heeft gekregen binnen het christendom.
De leerlingen maken kennis met dit ritueel en alles wat daarbij hoort/kan horen. Ze ervaren iets van de betekenis van dopen, in de zin van nieuw begin, in een gemeenschap opgenomen worden (erbij horen).

Doelgroep: MB BB
Tags: jezusrituelendoop

De 12-jarige Jezus in de tempel

De leerlingen maken kennis met een belangrijk ritueel uit de Joodse traditie die het eind van de kindertijd markeert. Ze ontdekken dat in verschillende culturen en godsdiensten de overgang van kind naar volwassene gemarkeerd wordt door een ritueel. Ook in hun eigen leven vinden rituelen plaats; dit zijn vaak feestelijke gebeurtenissen om naar uit te kijken.

Doelgroep: BB
Tags: tempelrituelenjezusinitiatie

Bomen over bomen

De leerlingen maken kennis met oude betekenissen en rituelen uit het verleden rondom kerst en ervaren de betekenis van symbolen rondom het kerstfeest door middel van spel.

Doelgroep: BB
Tags: symbolenrituelenkerstmisboom

Geboorterituelen

Een les waarin de leerlingen ontdekken dat er verschillende manieren zijn om een geboorte te vieren, maar dat er ook overeenkomsten in het vieren zijn.

Doelgroep: OB
Tags: christendomgeboorteislamrituelen

Mohammed, de geboorte van een profeet

De leerlingen ervaren dat geboorteverhalen in godsdiensten een belangrijke rol spelen, ook in de islam. Voor de moslims heeft de geboorte van de profeet Mohammed bijzondere betekenis. De kinderen leren een aantal gebruiken en rituelen die bij de herdenking van de geboorte van Mohammed horen.

Doelgroep: MB BB
Tags: islamgeboortemohammedrituelen